Trong bối cảnh thế giới đang đối mặt với nhiều thách thức về môi trường và biến đổi khí hậu, vai trò của những khu vườn trong đời sống hàng ngày cũng đang dần thay đổi. Không chỉ đơn thuần là một không gian để trang trí, sân vườn ngày nay được xem như một nơi để kết nối với thiên nhiên, chữa lành tâm hồn và góp phần xây dựng một hệ sinh thái bền vững. Các xu hướng thiết kế sân vườn cho năm 2025 phản ánh rõ nét sự chuyển dịch này: hướng tới sự tự nhiên, ưu tiên các giải pháp thân thiện với môi trường và tạo ra những không gian mang đậm dấu ấn cá nhân, vừa đẹp mắt vừa có ý nghĩa sâu sắc.
I. Các xu hướng thiết kế sân vườn nổi bật năm 2025
Dưới đây là những xu hướng chính được dự báo sẽ định hình nên những khu vườn trong năm tới.
- Lên ngôi của Cây bản địa và ‘Nativars’: Nhu cầu sử dụng cây bản địa đang tăng vọt khi ngày càng nhiều người làm vườn nhận ra lợi ích to lớn của chúng đối với hệ sinh thái địa phương. Xu hướng này giúp việc làm vườn trở nên thân thiện hơn với môi trường mà không làm mất đi tính thẩm mỹ.
- Vẻ đẹp của sự “không hoàn hảo”: Quan niệm về một khu vườn “hoàn hảo” đang được định nghĩa lại. Thay vì những bãi cỏ được cắt tỉa tỉ mỉ không một chiếc lá rơi, người làm vườn đang hướng tới một phong cách tự nhiên, thoải mái hơn. Họ không vội vàng dọn dẹp những cây lâu năm đã tàn úa, cắt bỏ các đầu hạt, hay cào sạch lá rụng, mà giữ lại chúng để làm nơi trú ẩn cho côn trùng qua đông và thưởng thức vẻ đẹp tĩnh lặng của khu vườn trong mọi giai đoạn của sự sống.
- Cảnh quan chịu hạn: Việc thay thế các bãi cỏ tốn nhiều nước bằng cây chịu hạn không phải là ý tưởng mới, đặc biệt ở các vùng khô cằn. Tuy nhiên, xu hướng mới là vượt ra ngoài khuôn khổ của vườn xương rồng và vườn đá. Các nhà thiết kế và người làm vườn đang chứng minh rằng bất kỳ phong cách vườn nào, từ vườn kiểu Anh lãng mạn đến vườn hiện đại, đều có thể được tái hiện bằng các loài cây chịu hạn. Điều này cho phép tạo ra những không gian xanh tốt, đa dạng và rực rỡ hoa lá mà vẫn đảm bảo sử dụng nước một cách có trách nhiệm.
- Làm vườn thích ứng biến đổi khí hậu: Do các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt ngày càng gia tăng, việc làm vườn chống cháy và lựa chọn các loài cây có sức chống chịu tốt đang trở nên phổ biến không chỉ ở những vùng có nguy cơ cháy rừng cao mà còn trên toàn thế giới. Người làm vườn đang tập trung vào việc tạo ra những khu vườn không chỉ đẹp mà còn có khả năng phục hồi tốt hơn trước các yếu tố gây stress từ môi trường như ô nhiễm, hạn hán, nóng bức và các loại sâu bệnh mới.
- Mở rộng không gian sống và đa dạng sinh học: Xu hướng giảm diện tích các bãi cỏ truyền thống và biến những không gian thường bị bỏ qua – như vỉa hè, sân thượng, lối đi không sử dụng – thành những khu vườn nhỏ đang ngày càng được ưa chuộng. Những không gian này được lấp đầy bằng cây bản địa, vườn hoa thu hút thụ phấn, và cả những “phòng khách xanh” ngoài trời. Đây là cách để vừa mở rộng không gian sống cho con người, vừa tạo thêm môi trường sống cho động vật hoang dã ngay trong lòng đô thị.
- Khu vườn chữa lành tâm hồn: Trong nhịp sống hiện đại đầy áp lực, khu vườn ngày càng được xem như một nơi trú ẩn để tìm kiếm sự bình yên và phục hồi năng lượng. Xu hướng thiết kế các không gian riêng tư, tĩnh lặng trong vườn để thiền định, đọc sách, hoặc những góc nhỏ ấm cúng để sum họp cùng người thân đang ngày càng tăng. Khu vườn trở thành một liệu pháp tự nhiên, nơi sức mạnh chữa lành của thiên nhiên hòa quyện với sức khỏe tinh thần của con người.
- Nét đẹp hoài niệm và cổ điển: Có một sự trở lại đáng chú ý của những yếu tố mang tính hoài niệm trong sân vườn, mang lại cảm giác thân thuộc và thoải mái. Các khu vườn theo phong cách “cottage” với vẻ đẹp tự nhiên, có phần lộn xộn đang hồi sinh. Người làm vườn cũng có xu hướng tìm lại những loài cây gợi nhớ về khu vườn của bà hay của mẹ mình, như các giống hoa mẫu đơn, diên vĩ, hay cẩm tú cầu cổ điển.
- Vườn ăn được và bền vững: Sở thích tự trồng thực phẩm vẫn tiếp tục phát triển, nhưng trọng tâm đang dần chuyển sang các loại cây ăn quả lâu năm như việt quất, kim ngân quả (honeyberry), và các loại rau lâu năm khác. Những loài cây này ít tốn công chăm sóc hơn, cho thu hoạch ổn định hàng năm, đồng thời tạo ra cấu trúc vững chắc cho khu vườn và môi trường sống cho động vật hoang dã.
- Làm vườn trong chậu và không gian nhỏ: Đối với những người thuê nhà hoặc sống ở các khu đô thị có không gian hạn chế, làm vườn trong chậu là một giải pháp tuyệt vời. Chậu cây có giá cả phải chăng, linh hoạt và dễ dàng di chuyển, cho phép mọi người tận hưởng niềm vui làm vườn dù sống ở bất cứ đâu, từ ban công nhỏ đến bệ cửa sổ nhiều nắng.
- Công nghệ và vườn thông minh: Theo nguyên tắc “nhà thông minh”, khái niệm “vườn thông minh” cũng đang dần trở nên phổ biến. Các công nghệ như hệ thống tưới tự động, phun sương, hệ thống chiếu sáng động, và các hệ thống âm thanh ngoài trời… tất cả đều có thể được điều khiển qua một ứng dụng di động, giúp việc chăm sóc và tận hưởng khu vườn trở nên tiện lợi và hiệu quả hơn.
Các xu hướng thiết kế sân vườn năm 2025 cho thấy một sự thay đổi sâu sắc trong cách chúng ta nhìn nhận và tương tác với không gian xanh của mình. Những khu vườn giờ đây không chỉ để ngắm nhìn, mà còn để trải nghiệm, để chữa lành và để đóng góp cho một hệ sinh thái lớn hơn. Đó là những không gian mang đậm dấu ấn cá nhân, có mục đích rõ ràng và kết nối mạnh mẽ với thiên nhiên, phản ánh đúng mong muốn về một cuộc sống cân bằng và bền vững hơn.
