Mai chiếu thủy nở hoa đẹp nhất vào mùa mưa, những bông hoa sẽ tỏa ra một mùi thơm nhẹ nhàng trong khi hoa có màu trắng, nhỏ và giống như những chiếc ô màu trắng, mang đến cho người ta cảm giác sảng khoái, nhẹ nhàng.
Contents
I. Đặc điểm hình thái & sinh trưởng
1. Đặc điểm hình thái
Mai chiếu thủy có tên khoa học là Wrightia religiosa, một loài thuộc chi Wrightia (chi Lòng mức) trong họ Apocynaceae và có nguồn gốc ở Việt Nam hoặc Thái Lan, chiều cao của cây là 0.5 – 3 mét, cành mảnh và phát triển theo mọi hướng, hơi cong. Vỏ cây nhẵn và có màu nâu sẫm, mọi bộ phận của cây đều có nhựa màu trắng.
- Lá là lá đơn mọc đối diện nhau. Lá có hình bầu dục, đầu lá nhọn, gốc lá hơi tròn, mép lá nhẵn, không gợn sóng. Lá rộng khoảng 0.8 – 2.5 cm và dài 1.3 – 7.8 cm, cuống lá dài khoảng 1 – 2 cm.
- Hoa mọc thành chùm ở nách lá gồm 4 – 8 bông hoa có hương thơm dịu nhẹ. Hoa có màu trắng với 5 cánh, cánh hoa có hình bầu dục, hoa có đường kính 1.5 – 2cm. Phần gốc cánh hoa nối với nhau thành ống đài nhỏ dài khoảng 0.5 mm. Đài hoa có màu xanh lục, ở giữa bông hoa có một nhị gắn vào ống hoa. Hoa nở từ tháng 5 – 10 và nở gần như nở quanh năm ở các vùng nhiệt đới.
- Quả là quả mọng, nặng 13 – 14g, mặt trên hơi tròn và lõm, khi chín có màu đỏ hoặc tím. Cùi mọng nước, ngọt, quả chín vào tháng 6.
2. Đặc điểm sinh trưởng
Mai chiếu thủy có thể trồng trong đất úng nước mà không sợ bị thối rễ, hoa 5 cánh giống như hoa mai rất thanh nhã. Cây ưa khí hậu ấm áp có thể phát triển ở nơi có nắng đầy đủ hoặc bóng râm. Loài này thường được trồng ở các ngôi chùa ở Thái Lan, Việt Nam. Hoa còn có tác dụng chữa bệnh, lá có tác dụng giảm đau, hạ huyết áp, thậm chí có thể dùng làm thuốc nhuộm.
II. Tác dụng & ý nghĩa của cây
Cây có lá đẹp, hoa thơm, thường được trồng để trang trí sân vườn, trồng gần thác, suối, ven biển hoặc trồng trong chậu làm cây cảnh bonsai.
- Thân cây phơi khô rồi sắc với nước để uống chữa bệnh kiết lỵ.
- Vỏ cây là dược liệu làm thuốc kích thích ăn ngon và chữa thận.
- Lá làm thuốc dẫn lưu bạch huyết.
- Hoa làm thuốc nhuận tràng.
- Rễ được dùng làm thuốc chữa bệnh phong.
Hoa dùng để chiết xuất tinh dầu thơm hoặc pha vào nước để nấu ăn. Người dân tin rằng nếu nhà nào trồng cây mai chiếu thủy làm cây trong nhà thì nó sẽ mang lại niềm hạnh phúc vì từ mok (trong tiếng Thái) phát âm giống với từ “mokkha” nghĩa là sự giải thoát khỏi phiền não và đau khổ. Chiêm tinh học tin rằng nó có thể bảo vệ cho người cung Kim Ngưu (15/5 – 14/6).
III. Hướng dẫn trồng & chăm sóc cây
Đất trồng tốt nhất là đất thịt pha cát, độ pH của đất có giá trị từ 5 – 6.5 là thích hợp nhất. Đất quá chua hoặc kiềm, đất sét nặng, đất mặn – kiềm, đất vôi… sẽ khiến cây sinh trưởng kém, còi cọc. Thường xuyên bón phân hữu cơ (cám lạc, phân gà,…) hoặc phân NPK 40 ngày/lần.
Các bệnh và côn trùng gây hại chính là sâu đục thân và bệnh bạc lá. Tháng 7 – 9 là thời kỳ sâu đục thân gây hại, có thể phòng trừ bằng cách phun nước diệt côn trùng chuyên dụng hoặc phun 20% chất triazophos tỷ lệ 1:500 lần nước.
IV. Phương pháp nhân giống
Mai chiếu thủy chủ yếu được nhân giống bằng phương pháp giâm cành và xếp lớp. Phương pháp trồng phân lớp (Chiết cành) là chọn những cành khỏe, không bị sâu bệnh và côn trùng gây hại rồi cắt bỏ, sau đó bọc một lớp rêu nước sạch hoặc than bùn vào vết cắt, bọc trong túi ni lông màu đen và buộc lại. Nếu trời ẩm, hệ thống rễ hoàn chỉnh thường hình thành sau 2 -3 tháng, lúc này hãy cắt bỏ cành và trồng vào chậu.
